Knotwilgen behoren tot één van de meest kenmerkende bomen die we in Nederland kennen. Je komt deze bomen veel tegen langs sloten en vaarten, maar ook steeds vaker in tuinen.
Een knotwilg past namelijk heel goed in een zogenaamde landschappelijke tuin. Wil je volop genieten van deze prachtige, karakteristieke boom, dan zal je deze op de juiste wijze moeten verzorgen.
Het ‘knotten’ is hier een heel belangrijk onderdeel van. Maar hoe knot je een wilg, hoe vaak moet je dit doen en wanneer kun je dit het beste doen. In dit artikel vertelt Tuinsimpel je alles wat je moet weten over wilgen knotten.
Wat voor bomen zijn wilgen eigenlijk?
Er zijn behoorlijk veel verschillende soorten wilgen. De algemene Latijnse benaming voor wilg is ‘Salix’. De treurwilg (Salix babylonica) en de katwilg (Salix viminalis) zijn bekende en veel voorkomende wilgensoorten.
Knotwilg -‘Salix alba knot’ - 200 - 300 cm totaalhoogte (6 - 10 cm stamomtrek)
Wilgen vallen in de categorie ‘pioniersplanten’. Dit zijn planten of bomen die uitgezet worden in gebieden waar deze van zichzelf niet voorkomen.
Doel van deze planten en bomen is de grond klaar of geschikt te maken voor andere bomen en/of planten. Wilgen dragen hier hun steentje aan bij doordat de wortels van wilgen de grond luchtig maken.
Het blad- en takafval van de boom zorgt voor een humusrijke (lees: voedingsrijke) bodem. De knotwilg is een wilg die niet van nature voorkomt.
Hoe vaak moet je wilgen knotten?
De karakteristieke verdikking – de knot – ontstaat niet op natuurlijke wijze, maar is eigenlijk mensenwerk. Deze knot ontstaat door de wilg op ongeveer anderhalf tot twee meter hoogte af te zagen.
De eerste keer dat dit gebeurt is enkele jaren na de aanplant van de wilg. Door eens in de drie tot vijf jaar te snoeien, ontstaat de verdikking die we de knot noemen en waaraan deze boom zijn naam ontleent.
Vroeger gebruikte men de afgesnoeide wilgentakken voor verschillende doeleinden. Bijvoorbeeld voor het vlechten van schermen of het maken van manden. Dit zie je anno nu bijna niet meer, omdat dit simpelweg niet (meer) rendabel is.
Wilg uitlopers
Wanneer knot je een wilg voor de eerste keer?
Op het moment dat de wilg ongeveer twee jaar jong is, zaag je de bovenkant van de wilg af. Klinkt rigoureus en dat is het ook eigenlijk wel. Maar het is de enige manier om uiteindelijk tot een mooie, dikke knot te komen.
Het wil overigens niet zeggen dat je de wilg in de eerste twee jaar helemaal niet moet snoeien. Integendeel zelfs! Je doet er goed aan om direct in het eerste jaar (en ook in het tweede jaar) eventuele zijscheuten weg te snoeien.
Hierdoor gaan namelijk alle voedingsstoffen naar de top van de boom en groeit deze sneller. Uit de top van de boom zullen nieuwe takken gaan groeien. Snoei deze takken eens in de drie tot vijf jaar weg en zo krijgt de boom zijn karakteristieke dikke knot.
Wat is de beste tijd om wilgen te knotten?
Met de beste tijd bedoelen we in dit geval wat de beste periode van het jaar is om wilgen te knotten. Je weet immers al dat je dit het beste eens in de drie tot vijf jaar moet doen.
Verreweg de beste periode om een wilg te snoeien is de winterperiode, om precies te zijn de periode november tot en met maart. De boom is dan in ruste.
Gedurende de overige maanden van het jaar is dit niet het geval en ga je dan snoeien, dan gaat dit eerder juist ten koste van de wilg.
Snoei de wilg in geen geval als deze in bloei staat! Snoeien op het moment dat de wilg in bloei staat, zorgt ervoor dat de zuurstofproductie wordt stilgelegd. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben, want zo kan bijvoorbeeld de hele boom afsterven.
Hoe knot je een wilg?
Het moment is aangebroken en je knotwilg is toe aan zijn ‘groot onderhoud’. Vanuit de knot zijn nieuwe wilgentakken gegroeid en die moeten nu weggesnoeid worden. Dit doe je niet door zomaar lukraak de takken af te knippen of weg te zagen.
Knip of zaag de takken eerst ongeveer 20 centimeter boven de knot af. Hiermee voorkom je dat er scheuren in de knot komen, omdat de tak te zwaar is.
Heb je alle takken op 20 centimeter gesnoeid? Dan kun je de met een gerust hart de resterende 20 centimeter van elke tak afknippen –of zagen.
Kun je stoppen met een wilg te knotten?
Ja, natuurlijk kun je hiermee stoppen. De vraag is alleen waarom je dit zou doen. Want wees je er van bewust dat als je stopt met het knotten van je wilg, de kans groot is dat je mooie knotwilg uiteindelijk het loodje legt.
Dit komt, omdat wilgen snel groeien en de takken al snel te zwaar worden voor de knot. Gevolg is dat er zoveel gewicht aan de knot hangt dat deze uiteindelijk bezwijkt onder het gewicht en zal scheuren of om zal vallen.
In het geval van scheuren is de boom erg vatbaar voor ziekten en bacteriën en delft de boom vrijwel altijd het onderspit.
Wat is het beste tuingereedschap om een wilg mee te snoeien?
Goede nieuws is dat je geen speciaal tuingereedschap hoeft aan te schaffen als je je wilg wil gaan snoeien. Je kunt hier gewoon een snoeischaar, takkenschaar of zaag voor gebruiken.
GARDENA TeleCut Telescopische Takkenschaar 520-670B - 42 mm Verstelbare Lengte
Kies altijd voor kwalitatief goed snoeigereedschap dat prettig in de hand ligt en scherp is. Het klinkt vreemd – dat geven we direct toe – maar met scherp snoeigereedschap zorg je voor ‘mooie , strakke wonden’ in je wilg.
Hier herstelt de wilg snel van en krijgen ziekten en bacteriën nauwelijks tot geen kans om schade aan te richten. Met kwalitatief goed tuingereedschap werk je bovendien het veiligst en dat is natuurlijk ook wel iets waard.
Voor de dunnere takken gebruik je een snoei- of takkenschaar en voor de dikkere takken pak je de zaag.
Wat doe je met de wilgentakken?
Met de takken kun je allerlei dingen doen. Zo kun je de takken vlechten en er iets van maken zoals een schutting of tuinornament. Wij versnipperen de takken met een hakselaar en verspreiden de houtsnippers in de borders.
Bosch AXT Rapid 2200 Hakselaar - 2200 W - 90 kg/u
Wanneer je de wilgen jaarlijks snoeit werkt dit perfect, de takken passen dan makkelijk in de opening van de hakselaar.
Een knotwilg is zonder meer een prachtige boom om in je tuin te hebben. Maar wel een boom die regelmatig onderhoud nodig heeft.
Denk dus van tevoren goed na of je een wilg de aandacht en verzorging kunt geven die de boom nodig heeft.
Op de eerste plaats is niet bekend hoe oud de wilgen zijn.
KAN ER ALTIJD RUIM ONDER DE KNOT DE BOOM AFGEZAAGD WORDEN.
EN HOE GAAT HET PROCES DAN VERDER.
DE STAM WORD DAN EEN STUK LAGER/KORTER.
ALVAST DANK VOOR DE UITGEBREIDE INFORMATIE.
MET VR, GROETEN