De Nederlandse winters zijn de laatste jaren vrij onberekenbaar. Van langdurige periodes met strenge vorst is nauwelijks nog sprake. De tegenhanger hiervan, korte periodes met zeer strenge vorst, zullen we naar alle waarschijnlijkheid meer gaan zien. Dit heeft alles te maken met extremen die veroorzaakt worden door klimaatverandering.

Hoewel bevroren slootjes en plassen veel (schaats)plezier opleveren is niet elke waterpartij blij met een laag ijs. De vijver in je tuin is hier bijvoorbeeld een stuk minder blij mee, omdat dit veel schade aan het planten- en dierenleven op kan leveren. Het is dan ook belangrijk om je vijver ijsvrij te houden. Hoe je dat doet, vertellen we je in dit artikel.

Waarom je vijver ijsvrij houden?

In de intro van dit artikel heb je net gelezen dat het schadelijk voor het planten- en dierenleven in je vijver kan zijn als er een laag ijs op ligt. Dat komt omdat je vijver als het ware niet meer kan ademen.

Op de bodem van je vijver liggen plantenresten en bladeren en die rotten. Bij dit proces komen er zogenaamde afbraakgassen vrij, waaronder methaan. Wanneer de vijver ‘afgesloten’ is met een laag ijs, dan kunnen deze gassen niet meer ontsnappen. Ze blijven dus in de vijver aanwezig en dat kan uiteindelijk fataal zijn voor bijvoorbeeld kikkers, vissen en planten in je vijver.

Je vijver ijsvrij houden met vijververwarming

Elektrische vijververwarming is een uitstekende manier om te voorkomen dat je vijver dichtvriest. Vijververwarming werkt in combinatie met een pomp en is hierdoor wellicht niet geschikt om in elke vijver te gebruiken.

Maar goed, heb je een vijverpomp, dan plaats je de elektrische vijververwarming achter de pomp (meest voorkomend). Stel de gewenste temperatuur in en de watertemperatuur van je vijver blijft stabiel.

Het is nergens voor nodig om het water heel erg warm te houden in de winter. Behalve natuurlijk als je bepaalde vissen in je vijver hebt die juist een warme temperatuur nodig hebben om te overleven.

Voordeel van elektrische vijververwarming is de stabiele watertemperatuur en dat vissen minder passief zijn in de winter. Nadeel is dat deze apparaten best een hoog stroomverbruik hebben en dat zie je gegarandeerd terug op je energienota.

Voorkom dichtvriezen van je vijver met een luchtpomp met luchtsteen

Zuurstof toevoegen aan je vijver door middel van een luchtpomp met luchtsteen zorgt ervoor dat het water in je vijver in beweging blijft. En water dat in beweging is, dat bevriest nu eenmaal niet. Of in elk geval veel moeilijker.

Let op dat je de luchtstenen niet dieper dan 30 cm in je vijver hangt. Vissen houden zich in de winter dieper dan 30 cm in je vijver op met als reden dat het water hier warmer is. Door de luchtstenen in deze laag te hangen voeg je niet alleen zuurstof aan het water toe, maar ook kou aan de laag waar de vissen zich ophouden. En dat is nu juist niet de bedoeling.

Let er bij aankoop van een luchtpomp met luchtsteen op dat de pomp zelf vorstbestendig is. Wanneer dit namelijk niet het geval is, dien je deze te plaatsen op een vorstvrije plek om te voorkomen dat de pomp kapot vriest.

Natuurlijk zijn er vorstbestendige apparaten te koop, maar die zijn qua aanschaf natuurlijk wel iets duurder. Dat niet alle pompen met luchtsteen vorstbestendig zijn is dan ook een nadeel, net als het feit dat je goed moet opletten dat je de luchtsteen niet te diep in je vijver hangt.

Een elektrische ijsvrijhouder om dichtvriezen van je vijver te voorkomen

Met een elektrische ijsvrijhouder hou je niet je hele vijver vrij van ijs, maar slechts een heel klein stukje. Dit wil niet zeggen dat dit geen goede oplossing is, want zeker wanneer je een wat kleinere vijver hebt is dit juist een prima oplossing.

Een ijsvrijhouder is een rond object met daarin een verwarmingselement. In midden van het object zit een gat en dat is het gedeelte dat ervoor zorgt dat de schadelijke afbraakgassen uit de vijver kunnen ontsnappen.

Voordeel van dit apparaat is dat je het overal in je vijver kunt plaatsen. Wij raden je aan om dit aan de rand van je vijver te doen, zodat je er gemakkelijk bij kunt. Nadeel is dat bij veel elektrische ijsvrijhouders de kabel (snoer) relatief kort is en dat het stroomverbruik veelal hoog is.

Tempex ijsvrijhouders

We kunnen ons goed voorstellen dat je liever geen gebruik maakt van oplossingen om je vijver vrij van ijs te houden die stroom verbruiken. Los gezien van de extra energiekosten die dit met zich meebrengt, zit je misschien helemaal niet te wachten op extra apparaten en kabels in je tuin/vijver.

Gelukkig is er een alternatief dat geen stroom nodig heeft om zijn werk te doen. Dit zijn de tempex ijsvrijhouders, die er tot op zekere hoogte hetzelfde uitzien als de elektrische tegenhanger. Het tempex bevriest niet en het luchtpijpje in het midden zorgt voor de afvoer van de schadelijke afbraakgassen.

Nadeel van deze tempex ijsvrijhouders is dat ze een heel beperkt gedeelte van je vijver vrij van ijs houden. Door een tempex ijsvrijhouder te combineren met een luchtpomp vergroot je het rendement ervan.

Is je vijver toch bevroren?

Het kan uiteraard gebeuren dat je vijver toch helemaal is dichtgevroren. Je weet nu dat je niet anders kan dan deze weer ijsvrij te maken. Of tenminste voor een gedeelte. Wat je in dit geval zeker niet moet doen, is met grof geweld op het ijs slaan om hier een gat in te maken. Dit veroorzaakt heftige trillingen in het water en die zijn schadelijk voor het dierenleven in de vijver.

Een betere optie is om warm water op het ijs te gieten en zo een gat te maken. Doe dit rustig en gecontroleerd, zodat er geen extreme temperatuurschommelingen optreden. Want ook dit kan veel schade toebrengen aan het dierenleven in je vijver.

Een andere mogelijkheid is om een pan met kokend water op het ijs te zetten en deze ‘door het ijs te laten zakken’. Uiteraard heb je een touwtje aan de handvaten bevestigd 😊.

En hoe zit het met sneeuw?

Wanneer er sneeuw op het ijs ligt, is dit best een fraai gezicht. Maar hoe fraai dit ook is, haal de sneeuw – of een gedeelte daarvan – wel van het ijs af. De sneeuw zorgt er namelijk voor dat er geen zonlicht meer in het water schijnt. Dit zonlicht heeft het planten- en dierenleven in je vijver hard nodig. Zo zorgt dit er bij vissen voor dat ze vitamine D aanmaken en bevordert dit bij planten de groei.

Met deze tips komt je vijver goed de winter door. En komt je vijver goed de winter door? Dan het planten- en dierenleven in je vijver ook!