Veel mensen zouden graag een vijver willen hebben in hun tuin. Maar ja, een vijver aanleggen is niet iets wat je even op een zaterdagmiddag doet. Bovendien, zo is de gedachte, is een vijver maken een heel ingewikkelde klus. En daarom blijft het vaak bij dromen over een vijver en komt het er in veel gevallen niet van.
Jammer, want waarom gewoon niet met een goed stappenplan aan de slag gaan, zodat je straks kunt genieten van een mooie vijver in je tuin? Ah, het ontbreekt je aan een goed stappenplan en daarom begin je er maar niet aan. Tuin Simpel helpt je op weg en heeft speciaal voor iedereen die een vijver wil aanleggen een praktisch stappenplan ontwikkeld.
Het enige wat je nodig hebt is tijd en een klein beetje doorzettingsvermogen. Oh ja, en een tuin natuurlijk…
Waar ga je de vijver aanleggen?
Als er iets belangrijk is met betrekking tot een vijver maken, dan is het wel het bepalen van de plaats waar de vijver moet komen. Een vijver leg je namelijk niet aan voor korte tijd. Het kan zijn dat er eigenlijk maar één plek in de tuin is waar de vijver zou kunnen komen. Dan ben je uiteraard snel klaar met het bepalen van de plaats.
Maar wanneer je wat dit betreft verschillende opties hebt, dan is het zaak om met een aantal dingen rekening te houden. Eén van deze zaken betreft de zon. Een vijver is namelijk erg gesteld op een lekker zonnetje. Schaduw, daar is een waterpartij in je tuin wat minder dol op. Waak er dan ook voor, indien mogelijk, dat je een vijver maakt die volledig in de schaduw ligt.
Meest ideale situatie? Een vijver die veel in de zon ligt met hier en daar een schaduwplek. Hierbij nogmaals aangetekend dat je hier misschien niet altijd even veel keus in hebt.
De ondergrond is ook belangrijk
Een tweede belangrijke factor bij een vijver aanleggen en het bepalen van de plaats ervan is het kiezen van de ondergrond. Het verdient echt aanbeveling om te zorgen voor een vlakke ondergrond. Dit heeft namelijk als groot voordeel dat het waterpeil in de vijver overal even hoog is.
Ga je een vijver maken op een niet vlakke ondergrond, dan staat het water nu eenmaal aan één kant hoger en dat ziet er in de meeste gevallen niet heel fraai uit. Uiteraard kan het wel, maar denk dan wel heel goed na over de afwerking van je vijver, zodat je niet naar een lelijk afgewerkte vijverrand aankijkt.
Een ander aandachtspunt is dat je rekening houdt met je tuin zoals deze er nu, dus zonder vijver, uitziet. De kans is groot dat er struiken of bomen in je tuin staan. Als dit mogelijk is, maak dan je vijver niet te dicht in de buurt van deze bomen en struiken.
Niet alleen bemoeilijken de wortels hiervan de aanleg van je vijver, ook kunnen deze wortels je vijver beschadigen als deze eenmaal ligt. En het laatste wat je wil, is een vijver die ‘lek’ is. En een vijver die in het najaar vol bladeren ligt, daar wordt je ook niet vrolijk van.
Wat is de beste periode om een vijver aan te leggen?
Natuurlijk kun je op elk moment beginnen met een vijver aanleggen. Er zijn echter twee periodes die wat dit betreft de voorkeur genieten. In het voorjaar zijn dit de maanden maart en april en in het najaar zijn dit de maanden september en oktober.
Het voorjaar is, zoals je vast en zeker weet, het groei- en bloeiseizoen bij uitstek en een vijver aanleggen in dit seizoen betekent dat je vijver een vliegende start maakt.
Ook de genoemde maanden in het najaar zijn erg geschikt voor het opbouwen van een zogenaamd biologisch evenwicht en een goede waterkwaliteit. Nadeel van in deze periode een vijver maken is dat dit voor de beplanting van je vijver niet de beste tijd is. Hiermee zou je dan kunnen wachten tot het voorjaar.
Een vijver aanleggen: Van denken naar doen!
Goed, je hebt nagedacht over plek waar je vijver moet komen en je weet nu in welke periode van het jaar je het beste een vijver kunt aanleggen. We adviseren je overigens om de toekomstige vijver even in te tekenen in een plattegrond van je tuin. Zo krijg je een goed beeld van de beschikbare ruimte en kun je je een beetje een beeld vormen hoe één en ander er uit komt te zien.
Nu is het zaak om aan de slag te gaan. Je begint met het ‘uitzetten van je vijver’ in je tuin. Dit betekent dat je zichtbaar maakt waar de vijver komt. Dit kun je het beste doen door de omtrek van de toekomstige vijver aan te geven door middel van paaltjes en touw. Dit werkt heel eenvoudig. Je tekent de omtrek en vorm van de toekomstige vijver af door op verschillende plekken een klein paaltje (of latje) in de grond te steken. Deze paaltjes/latjes verbind je vervolgens met elkaar met het touw en voilà, zie hier jouw vijver.
Door op deze manier te werk te gaan, kun je heel eenvoudig de tekening of plattegrond die je hebt gemaakt controleren. Wanneer je er vervolgens achter komt dat je het ontwerp aan moet passen, dan is dit snel gedaan.
Graven maar!
Tijd voor lichamelijke inspanning, want er moet worden gegraven. Dit is qua lichamelijke arbeid het meest inspannende deel van een vijver aanleggen. Er is geen ontkomen aan, want er moet nu eenmaal een gat komen. Scheppen geblazen dus. Er zijn ook kleine graafmachines te huur die je hiervoor kunt gebruiken. Deze worden vooral ingezet als je echt een hele grote vijver gaat maken.
Voor een gemiddelde vijver, zoals je deze in de Nederlandse tuinen aantreft, kun je prima uit de voeten met een schep. Schakel hierbij hulp in van familie, vrienden of de buurman… maakt dit karweitje nog gezellig ook. Zorg in elk geval voor kwalitatief goed tuingereedschap, want dit betaalt zich dubbel en dwars terug.
Voordat je heel enthousiast begint te graven is het goed om te weten hoe diep je vijver moet worden. Wat dieptes betreft is het goed om te weten dat:
- je vijver minstens 80 centimeter diep moet zijn als je hier vissen in wilt houden. Deze diepte is nodig, zodat je vissen de winter kunnen overleven.
- je vijver 40 centimeter diep moet zijn als je graag manden met waterplanten in je vijver wilt plaatsen.
- je vijver 20 centimeter diep moet zijn als je de randen van je vijver mooi en natuurlijk af wilt werken met moerasplanten.
Elke combi van bovenstaande is natuurlijk mogelijk. En als het goed is, dan heb je hier bij het ontwerpen van je vijver al over nagedacht.
Vergeet een goede beschermlaag niet!
Je hebt hard gewerkt en na flink graven zie je dat je vijver meer en meer gestalte krijgt. Zorg er voor dat al dit harde werken niet voor niets is geweest en breng een beschermlaag aan op de bodem van de vijver.
Immers, er is altijd leven in de bodem en dit kan betekenen dat er op termijn wortels van struiken of bomen gaan groeien op plekken waar je dit liever niet ziet. Het laatste wat je wil is dat ‘opdringerige wortels’ je vijverfolie doorprikken, met een lekkende vijver tot gevolg.
Breng op de bodem worteldoek aan, zodat wortels geen kans krijgen om schade toe te brengen aan je vijver. Als je worteldoek aanbrengt, hou er dan rekening mee dat je je vijver een paar centimeter dieper uitgraaft, omdat dit je vijver nu eenmaal iets minder diep maakt. Een dikke laag zand op het doek zorgt ervoor dat het doek blijft liggen waar het hoort.
vijver worteldoek
Een vijver aanleggen: Vijverfolie aanbrengen
Het zware werk is gedaan. Nu is het tijd voor een karwei waar enige creativiteit en geduld voor nodig is, namelijk het aanbrengen van vijverfolie. Vijverfolie heb je in verschillende varianten, waarvan PVC vijverfolie en EPDM vijverfolie de meest gebruikte zijn. EPDM vijverfolie wint aan populariteit, vanwege de blijvende elasticiteit van het materiaal en het feit dat het sterk is en lang mee gaat.
Hozelock vijverfolie verpakt 5,5 x 4 m
Let er wel op, als je voor dit materiaal kiest, dat je duidelijk laat weten dat je dit gaat gebruiken voor je vijver. Dit materiaal wordt namelijk ook veel gebruikt voor dakbedekkingen en deze variant bevat giftige stoffen. En giftige stoffen, die wil je natuurlijk niet in je vijver. Check dus altijd of je daadwerkelijk EPDM vijverfolie koopt.
Het aanbrengen van vijverfolie vraagt om enige handigheid, maar is door iedereen te doen. Je begint altijd in het diepste gedeelte van je vijver. Van hieruit werk je naar boven. Het is de kunst om de plooien er zoveel mogelijk uit te halen.
Helemaal rimpelloos gaat je echt niet lukken en dit is ook niet aan te raden. Want wanneer je je vijver met water gaat vullen, dan zet het folie uit door de waterdruk. Het folie wordt naar buiten gedrukt. Hierdoor zullen veel plooien alsnog verdwijnen of sterk verminderen.
Zorg ervoor dat je het vijverfolie ruim over de rand van de vijver verwerkt. Waak ervoor om dit kort af te snijden of te knippen. Want, zoals je net hebt geleerd, wanneer je de vijver vult, wordt het folie naar buiten gedrukt. Te kort afgesneden aan de rand betekent dus dat je misschien geen folie meer overhoudt aan de rand, omdat deze ‘de vijver in wordt getrokken’.
Vijverfolie aanbrengen
Hoeveel vijverfolie heb je nodig?
Maar hoe weet je nu hoeveel vijverfolie je nodig hebt? Hiervoor kun je het beste deze formule aanhouden (formule bestaat uit drie stappen):
- Breedte van de folie: (de totale breedte van je vijver + 2x de diepte van de vijver) + (2 x 70cm overlap)
- Lengte van de folie (de totale lengte van je vijver + 2x de diepte van je vijver) + (2 x 70cm overlap)
- Lengte x de breedte = het aantal vierkante meter vijverfolie dat je nodig hebt
Stel nu dat je een vijver hebt die 4 meter lang is, 2 meter breed is en 1 meter diep is. Wanneer je dan bovenstaande formule toepast, dan heb je (afgerond) 40 vierkante meter folie nodig. Uitleg: totale breedte is 5,4 meter. Totale lengte is 7,4 meter. Lengte x breedte (7,4 x 5,4)= 39,96 m2.
Een vijver aanleggen: Laat het water maar komen!
Een mooi moment is aangebroken, want je vijver is klaar om te vullen met water. Afhankelijk van de grootte van je vijver kan het even duren voordat hij vol is. Gelukkig is het vullen van je vijver een eenvoudig klusje. Alles wat je nodig hebt is een goede tuinslang en geduld.
Dus pak er een stoel bij, pak iets te drinken en geniet maar even van alle arbeid die achter je ligt. Het is een prachtig gezicht om te zien hoe je vijver (eindelijk) volloopt met water. Laat dit moment niet zomaar aan je voorbij gaan.
En nu?
Een vijver aanleggen is uiteraard niet klaar als deze met water is gevuld. Je hebt immers dan feitelijk gezien niets meer of minder dan een bak water in je tuin. Nee, bij een vijver aanleggen is de afwerking minstens zo belangrijk als de rest.
Ga niet direct van start met het afwerken van de rand van je vijver. Dit kun je beter een week of twee na het vullen van je vijver doen. Dan is je vijver definitief gevormd en hiermee ook het vijverfolie, dat je netjes wegwerkt in de rand.
Qua afwerking kun je wel direct beginnen met het plaatsen van (water)planten in je vijver. Gebruik speciaal hiervoor bedoelde manden en vijveraarde. Vergeet niet deze vijveraarde af te dekken met bijvoorbeeld vijvergrind, want anders spoelt deze weg.
Als je vissen in je vijver wilt, dan is het moment nu aangebroken om deze in je vijver uit te zetten. Laat vissen altijd voorzichtig wennen aan hun nieuwe omgeving. Dit doe je door de vissen in een plastic zak met water in je vijver te laten drijven, zodat ze langzaam kunnen wennen aan de temperatuur van het water. Na enige tijd open je de plastic zak en kunnen de vissen je vijver gaan ontdekken.
Onderhoud van je nieuwe vijver
Een vijver aanleggen is één, een vijver onderhouden is twee. Want vergis je niet, nu je vijver er ligt, is het wel zaak dat je deze op de juiste manier onderhoudt. We hebben het in dit artikel alleen gehad over een vijver aanleggen. Er valt nog veel meer over vijvers te vertellen.
Waterpartijen, waterloopjes, filters, pompen, algenbestrijding, planten enzovoort, enzovoort. Uiteraard zal Tuin Simpel je ook over deze onderwerpen informeren met praktische tips. Nu eerst je vijver aanleggen!
Wij denken er ook over na om een vijver aan te leggen. We hebben een grote tuin en willen deze geheel gaan renoveren. Goed om te weten dat het mogelijk is om deze klus zelf uit te voeren. Ik ga het er volgende week ook nog even over hebben met mijn hovenier.
Wij overwegen een vijver aan te leggen in onze nieuwe tuin. Alleen zijn we op zoek naar de juiste periode. Zo te lezen moeten we even wachte tot april. Dank voor de info!
Ik vroeg mij af hoe dicht een vijver bij een appelboom mag worden aangelegd. Er vanuitgaande dat er wortel doek nog onder de vijver gelegd wordt.
Hallo Mara,
Het is belangrijk dat een vijver niet te dicht bij een boom aangelegd gaat worden. Er bestaat dan het risico dat de wortels van deze boom later door de folie heen groeien, en dat wil je niet.
Om een indicatie te geven, zou ik minimaal twee meter afstand houden tussen de aan te leggen vijver en de verst reikende wortel van de boom. Als het een jonge boom betreft, zou ik minimaal drie of vier meter afstand aanhouden.
Ook is het een goed idee om op ongeveer een halve meter afstand van de vijverrand een wortelbegrenzer in te graven. Als een extra barrière om zo de boomwortels tegen te houden.
Een vijver bij bomen aanleggen heeft naast de boomwortels ook het nadeel van bladeren in de herfst.