Lavendel, wie kent dit heerlijke geurende struikje nu niet? Lavendel is al vele jaren erg populair. En niet alleen bij tuinliefhebbers, maar ook bij vlinders en bijen. Lavendel draagt dan ook bij aan de biodiversiteit van je tuin, een klassieke win-win. Er valt veel over lavendel te vertellen en dat doen we in dit artikel dan ook met veel plezier.

Is lavendel een vaste plant?

Veel mensen denken dat lavendel een vaste plant is. Begrijpelijk, maar helaas toch echt een misvatting. Lavendel is namelijk een struik en dat heeft alles te maken met het feit dat dit geen ‘zachte plant’ is, maar juist een harde.

Hiermee wordt bedoeld dat lavendel geen stengels heeft, maar takken en een stammetje van hout. En hiermee valt het in de categorie struiken en, om heel precies te zijn, in de categorie dwergstruiken. Dit laatste omdat het struikje niet hoger wordt dan één meter en maximaal ongeveer vijftig cm breed wordt, de belangrijkste kenmerken van dwergstruiken.

Waar komt lavendel oorspronkelijk vandaan?

Iedereen die wel eens op zomervakantie in de Franse provincie de Provence is geweest, kent de prachtige lavendelvelden die deze streek kenmerken. Wanneer je hier met de auto langs rijdt, dan is het zeker de moeite waard om even de koelte van de airco te verruilen voor een open raampje. Dan komt namelijk die heerlijke geur van lavendel je auto binnen en dat is echt genieten.

De Provence is dan ook de streek waar deze dwergstruik van origine vandaan komt. Ook in andere gedeelten van het Middellandse Zeegebied komt lavendel voor, net zoals in Noord-Italië en de Balkan.

Tegenwoordig wordt de struik op grote schaal gekweekt. En niet alleen als struikje voor onze tuinen.

In welke grond kun je lavendel het beste zetten?

Lavendel houdt van een bodem die goed waterdoorlatend is. Het struikje is er niet van gecharmeerd als hij met zijn wortels langdurig in het water staat. Over het algemeen voldoet normale tuingrond prima, helemaal als deze humusrijk is. Je kunt de tuingrond eventueel mengen met potgrond, maar let er dan wel op dat potgrond niet de overhand heeft. Potgrond houdt namelijk water vast en daar is lavendel zoals gezegd wat minder dol op.

Hydrokorrels onder de lavendelstruik aanbrengen bij het planten, is een uitstekende oplossing om kleigrond wat beter waterdoorlatend te maken voor lavendel.

Lavendel groeit mooier en beter op een kalkrijke bodem. Heb je die niet in je tuin, dan is dit euvel makkelijk te verhelpen door het struikje in het voor- en najaar van wat kalk te voorzien. Strooi wat kalkkorrels rondom de struikjes en de struik zal je dankbaar zijn.

Let op! Lavendel en bemeste tuinaarde zijn geen goede combinatie. Zet je lavendel in bemeste tuinaarde, dan is de kans groot dat het dwergstruikje dit niet overleeft.

Lavendel planten

Lavendel kun je eigenlijk het hele jaar door in je tuin planten. De enige periode waarin je dit niet moet doen, is tijdens periodes waarin het vriest. Hoewel het vaak in het voorjaar wordt geplant, is het najaar ook zeker een heel geschikte periode. Lavendel doe je een groot plezier door het struikje een plek in de volle zon te geven.

Het struikje is een echte zonaanbidder en kan erg goed tegen droogte. Zelfs als het struikje enkele dagen in de volle zon staat en geen water krijgt. Plant je verschillende lavendelstruikjes? Dan raden we je aan om ongeveer vijftien centimeter afstand tussen de struikjes aan te houden.

Lavendel wordt steeds vaker in potten geplant, als decoratieve ‘plant’ op of rondom een terras. In potten heeft het iets meer water nodig dan in de volle grond. Twee keer per week is dan meer dan voldoende.

Tip! Hoewel lavendel niet heel veel water nodig heeft, is het belangrijk om het struikje bij het planten wel ruimschoots water te geven. Zo geef je het struikje een goede start.

Is lavendel winterhard?

Jazeker! Vrijwel alle lavendelstruikjes zijn prima bestand tegen de Nederlandse winters. Ze kunnen goed tegen de vrieskou en veel soorten zijn wintergroen. Dit laatste betekent dat het blad van het dwergstruikje zijn groene of groengrijze kleur behoud. Lavendel is dan ook een struikje dat in het najaar en de winter kleur geeft aan je tuin.

Wanneer bloeit lavendel?

Lavendel is een echte zomerbloeier. Het struikje bloeit over het algemeen van juni tot en met september. Hierbij aangetekend dat dit per soort kan verschillen, maar de zomermaanden zijn bij uitstek de maanden waarin de lavendelstruik trots zijn bloemetjes toont.

De bloemen van lavendel zijn meestal blauwachtig tot violet van kleur, maar er zijn ook wit bloeiende lavendelsoorten. De bloemen staan op stelen (aren) die een eindje boven de rest van het struikje uit komen.

Lavendel snoeien

Lavendel is een struikje dat je toch echt wel twee keer per jaar moet snoeien. Dit voorkomt wildgroei van de struik, je voorkomt dat de struik ‘verhout’. Als je lavendel niet terugsnoeit, dan wordt het een struikje met dikke, houtige takken die qua vorm er niet heel fraai uitzien. Langzaam maar zeker neemt hout de overhand en krijgen die prachtige lavendelbloemen aan de onderkant van de struik nauwelijks tot geen kans meer.

Lavendel snoei je een keer in het hele vroege voorjaar, waarbij half tot eind maart een goede periode is om dit te doen. Bij deze eerste snoeiperiode kun je vrij rigoureus te werk gaan en snoei je het struikje tot ongeveer vijftien cm boven de grond terug.

De tweede keer dat je lavendel snoeit, is kort na de bloei van het struikje. Dit is meestal ergens in de periode augustus – oktober. De snoeiwijze is anders dan in het voorjaar. Je snoeit nu namelijk niet de plant terug, maar je snoeit alleen de bloemaren terug. Door dit te doen, komt de lavendel het volgende jaar in al zijn bloemenpracht en -praal weer terug. Door het tot vlak boven de grond terug te snoeien tijdens de tweede snoeiperiode, maak je de struik kwetsbaar voor de winterperiode. In het ergste geval overleeft het de winter hierdoor niet.

Tip! Gebruik altijd een scherpe snoeischaar als je lavendel snoeit. Je maakt hierdoor ‘mooie, scherpe wonden’ waar lavendel snel van herstelt.

Vlinders en bijen

Lavendel is een heel aantrekkelijk struikje voor vlinders en bijen. Ze zijn werkelijk dol op de heerlijk ruikende lavendelbloemen en komen dan ook maar wat graag naar je tuin. Ook hommels komen van heinde en verre af op lavendel.

En als je weet dat insecten als vlinders en bijen het moeilijk hebben in ons land, dan is het toch een kleine moeite om deze prachtige struikjes in je tuin te zetten? Op deze manier draag je ook nog eens bij aan de biodiversiteit in je tuin en in je buurt.

Verschillende soorten lavendel

Het zal je vast en zeker niet verbazen dat lavendel in veel verschillende variëteiten voorkomt. We hebben een aantal van de meest populaire lavendelsoorten voor je op een rij gezet:

  • Lavendel angustifolia: Sterke lavendelsoort die ook wel ‘echte lavendel’ wordt genoemd. Bloeit van juli tot en met september en blijft in de winter groen. Ideaal om te gebruiken voor een klein haagje.
  • Lavandula angustifolia Edelweiss: Deze lavendelsoort heeft geen blauwachtige bloemetjes, maar witte. Deze lavendel wordt dan ook niet voor niets ook wel witte lavendel genoemd. Deze soort wordt max 40 cm hoog.
  • Lavandula angustifolia Arctic Snow: Ook deze lavendel bloeit met prachtige witte bloemen. Bloeitijd is van juni t/m half augustus. De ‘Artic Snow’ is een variëteit die half wintergroen is en laag blijft met zijn maximale hoogte van 40 cm.
  • Lavandula angustifolia Munstead: Zeer sterke lavendelsoort die bestand is tegen temperaturen tot wel 25 graden onder het vriespunt. Makkelijk qua onderhoud en verzorging en woekert bovendien niet.
  • Lavandula stoechas Helmsdale: De Nederlandse benaming van deze lavendelsoort is een leuke, namelijk Kuiflavendel. Deze soort heeft grijsgroen blad en heeft opvallende bloemen die heerlijk geuren.

In de keuken

Lavendel is niet alleen een struikje dat je in de tuin zet om van te genieten. Het is een veelzijdig struikje dat je voor veel verschillende toepassingen kunt gebruiken. Eén van deze toepassingen ligt in de keuken. Zo gebruik je het blad bijvoorbeeld als smaakmaker in salades. De bloemetjes daarentegen kun je gebruiken in zoete gerechten. Let wel op wanneer je lavendel in gerechten verwerkt, want overdaad schaadt. Zowel het blad als de bloemetjes hebben namelijk een vrij intense geur die snel overheerst.

Lavendel gebruik je verder voor bijvoorbeeld het zetten van lavendelthee. Of maak er een lekkere limonadesiroop of lavendelstroop van. Even googelen en je hebt de recepten zo gevonden.

Ontspannende werking

Van lavendel wordt gezegd dat het een ontspannende werking heeft. De aangename geur brengt je tot rust en ‘ontstresst’.  De prettige geur wordt niet voor niets veel gebruikt in aromatherapieën.

Lavendel tegen insecten

Die vervelende muggen die je de hele nacht uit je slaap houden, zijn niet bepaald dol op lavendel. De geur ervaren zij als heel vervelend en daarom blijven ze liever uit de buurt van alles dat naar lavendel ruikt. Door een paar lavendelbloemen te drogen en deze decoratief in een vaasje op je slaapkamer te zetten, hou je deze insecten uit je buurt.

Je kunt de gedroogde bloemetjes in een stoffen zakje doen en op je nachtkastje neerleggen. Naast muggen zijn er mensen die ook goede ervaringen met lavendel hebben als het gaat om motten en vliegen uit de buurt te houden. En wist je dat ook muizen niet bepaald dol zijn lavendel?

Tip! Een stoffen zakje met gedroogde lavendelbloemetjes in je kledingkast leggen zorgt voor een prettig parfum op je kleding.

Lavendel tegen katten in je tuin

Hoewel je waarschijnlijk met lavendel niet helemaal voorkomt dat katten in je tuin hun grote en kleine boodschap doen, schrikt het wel af. Katten hebben een gevoelige neus en houden niet van sterk geurende planten, bloemen en struiken. Dit is één van de struikjes waar ze echt een hekel aan hebben. Plant lavendel op strategische plekken in je tuin om zo katten te weren.

Cosmetica

Lavendel is voor de cosmetica-industrie een meer dan interessant struikje. Het is een bijna vast ingrediënt voor onder andere zeep en shampoo. Ook de parfumindustrie gebruikt lavendel veel en regelmatig. Wil je zelf een keer lavendelzeep maken van lavendelbloemen uit eigen tuin? Dit is helemaal niet zo moeilijk als je misschien verwacht.

Is lavendel duur?

Nee, lavendel is een struikje dat heel goed te betalen is. Bovendien is het een struikje dat tuincentra en bouwmarkten regelmatig in de aanbieding doen. Omdat de plant winterhard is, is het ook nog eens een struikje waar je slechts één keer geld aan uitgeeft. Je hoeft immers niet elk jaar nieuwe lavendelstruikjes te kopen.

Door het lezen van dit artikel geniet je nog meer van lavendel dan je al deed. We hopen je dan ook veel info en minstens zoveel inspiratie te hebben gegeven.