Fruitbomen in voor- of achtertuinen zijn sterk in opkomst. Deze trend is al enige tijd aan de gang en is eenvoudig te verklaren. Fruitbomen zijn immers heel mooie bomen, zeker wanneer de bomen in volle bloei staan en er alles aan doen om een zo hoog mogelijke vruchtopbrengst voor je te verzorgen.
En dat is precies het tweede punt waarom fruitbomen zo geliefd zijn, de vruchtopbrengst. Het zal je vast en zeker niet zijn ontgaan dat er veel aandacht is voor duurzame voeding en biologische producten.
Dit is voor veel mensen reden om zelf groente en fruit te gaan verbouwen en dus is de keuze voor een appel, peren of kersenboom eigenlijk een heel logische. Want fruit van een boom die je zelf het hele jaar goed hebt verzorgd, daar kan fruit uit de winkel uiteraard nooit tegenop. Zelfs het fruit met bio keurmerk niet.
Voordat je nu direct naar het tuincentrum snelt om een fruitboom te kopen, is het goed om te weten dat deze in verschillende vormen voorkomen. We delen fruitbomen in drie verschillende categorieën in, namelijk:
- Laagstam fruitbomen
- Halfstam fruitbomen
- Hoogstam fruitbomen
In dit artikel vertellen we je meer over hoogstam fruitbomen. We geven je tips over de plaats waar je deze bomen het beste kunt planten en natuurlijk voorzien we je ook van tips met betrekking tot de verzorging van hoogstam fruitbomen. Over de andere twee varianten van fruitbomen kun je elders op deze website meer informatie vinden.
Kenmerken hoogstam fruitbomen
Hoe kun je nu een hoogstam fruitboom verzorgen als je de kenmerken van deze bomen niet kent? Dat wordt een lastig verhaal en dit is dan ook precies de reden waarom we eerst aandacht schenken aan de karakteristieke eigenschappen van hoogstam fruitbomen.
Fruitbomen wortelen van nature vrij slecht. Bovendien zijn het bomen die in de vrije natuur best groot worden, zonder dat hier een hoge vruchtopbrengst tegenover staat. Om deze min of meer natuurlijke eigenschappen tegen te gaan, zijn vrijwel alle fruitbomen die je bij tuincentra en dergelijke kunt kopen, geënt.
Dit enten gebeurt op een zogenaamde onderstam, op een bepaalde hoogte. In het geval van een hoogstam fruitboom ligt de stamhoogte tussen de 1.80 en 2 meter. Dit is de hoogte van waaruit de takken uit de stam groeien. De stam van deze bomen is relatief dik.
Daarnaast groeien deze fruitbomen uit tot ‘flinke jongens’, waarbij hoogtes tussen de 5 en 7 meter gebruikelijk zijn. Dit is dus zeker iets om rekening mee te houden!
Wat is de juiste plaats voor een hoogstam fruitboom?
Hoogstam fruitbomen zijn echte blikvangers. Ze zijn hoog en breed en houden ervan om in het zonnetje te worden gezet. Dit laatste niet alleen figuurlijk, maar zeker ook letterlijk. Geef deze bomen dan ook een plaats waar de zon het grootste deel van de dag schijnt.
Dit bevordert niet alleen de groei van de boom. Ook de ontwikkeling van de vruchten verloopt beter wanneer een hoogstam fruitboom genoeg zonlicht krijgt. Het fruit aan de boom is bij veel zonlicht groot en mooi van kleur. En de smaak? Hoe meer zon, hoe zoeter de smaak.
Nu is het niet zo dat dit type fruitboom niet of nauwelijks groeit op een plaats waar er meer schaduw dan zon is. Je moet er dan alleen rekening mee houden dat alles gewoon net even langzamer gaat en het fruit naar alle waarschijnlijkheid wat kleiner en minder zoet van smaak zal zijn.
Naast zonlicht is het belangrijk om rekening te houden met de grootte van deze fruitbomen ten opzichte van de grootte van je tuin. Wil je meerdere hoogstam fruitbomen in je tuin planten? Doe dit alleen als je tuin daar groot genoeg voor is. Wanneer je dit niet doet, komt dit de uitstraling van je tuin niet ten goede.
Heb je deze ruimte wel, zorg er dan voor dat de onderlinge afstand minimaal zeven meter bedraagt. De meeste mensen kiezen voor één hoogstam fruitboom in hun tuin. Vaak is dit de voortuin, omdat dit een fraaie blikvanger is en er tegelijkertijd voor zorgt dat je weinig of minder last hebt van inkijk.
Een fruitboom in de volle zon geeft zoeter fruit.
Hoe plant je een hoogstam fruitboom?
Het daadwerkelijke planten van de boom vereist ook enige aandacht. Graaf hiertoe een gat waarin de kluit van boom ruimschoots past. Vergeet niet, indien van toepassing, om de plastic pot of emmer om de kluit te verwijderen. Je zal niet de eerste zijn die dit vergeet en dit belemmert het wortelen van de boom.
Meng de aarde met potgrond om deze gelijk een goede start te geven. Geef de hoogstam fruitboom, zeker de eerste dagen, ruimschoots water.
Verder is het aan te raden om de boom te ondersteunen met behulp van een boompaal. Zeker wanneer de wind vrij spel heeft op de plaats waar je de boom hebt geplant. Wees niet te snel met het verwijderen van deze boompaal en doe dit niet eerder dan dat je er zeker van bent dat de boom goed en diep geworteld is. Vaak is dit na een jaar of twee het geval.
Groeien hoogstam fruitbomen in elke grondsoort?
Ja hoor, hoogstam fruitbomen zijn, net als de laagstam en halfstam fruitbomen, niet heel kieskeurig als het gaat om de grondsoort waarin ze staan. Ze voelen zich snel thuis, zeker als je ze dat mooie plekkie in de zon hebt gegeven.
Maar niet heel kieskeurig zijn, betekent niet dat hoogstam fruitbomen niet een bepaalde voorkeur hebben qua grondsoort. Want die hebben ze wel degelijk. Zo houden ze van kalkrijke grond, kleigrond bijvoorbeeld. Wat dit betreft heb je het natuurlijk vaak niet voor het zeggen. Gelukkig kun je vandaag de dag kalk kopen om zo de boom te voorzien van hetgeen hij zo prettig vindt.
Fruitbomen hebben uiteraard water nodig om optimaal te kunnen groeien en bloeien. De grondsoort waarin de fruitboom staat is bepalend of, en zo ja hoeveel, je de boom water moet geven. Zo is een belangrijke eigenschap van kleigrond dat deze grondsoort water vasthoudt.
Een hoogstam fruitboom die met zijn wortels in de klei staat, hoef je dan ook minder vaak water te geven dan een fruitboom die in meer zandachtige grond staat. Zandgrond houdt, zoals je ongetwijfeld weet, amper water vast. In ‘droge tijden’ zal je een hoogstam fruitboom dan ook goed in de gaten moeten houden en tijdig water moeten geven.
Wanneer moet je hoogstam fruitbomen snoeien?
Zelfs als een hoogstam fruitboom alle ruimte heeft om te groeien, zal je de boom met enige regelmaat moeten snoeien. Tenminste, als je een hoge vruchtopbrengst van de boom verwacht. Om het fruit optimaal te laten groeien en rijpen is het belangrijk dat het zonlicht goed door de boom heen weet te dringen. Ook moet de boom ‘luchtig’ zijn en ook dit bereik je door de boom te snoeien.
Dit snoeien doe je natuurlijk met goed en deugdelijk (scherp) tuingereedschap. Dit is niet alleen prettig werken, maar zorgt er ook voor dat het snoeien ‘mooie wonden’ achterlaat op de boom. Hierdoor is de hoogstam fruitboom minder vatbaar voor bacteriën en ziekten.
De zomer is de uitgelezen periode om de boom ‘luchtig’ te snoeien, zodat lucht (wind) en zon hun weg weten te vinden. Dit is belangrijk voor een hoge vruchtopbrengst. Snoei hiertoe de langere takken kort of zelfs helemaal weg. In de zomer bepaal je niet de vorm van de boom door deze te snoeien.
De vorm van de boom bepalen of de vorm in toom houden, dat doe je door de hoogstam fruitboom in de winter te snoeien. Aangezien er dan geen bladeren aan de boom zitten, kun je de vorm van de boom goed zien. Je ziet eenvoudig hoe je boom het ’t afgelopen jaar gedaan heeft qua groei en je kunt hierop makkelijk anticiperen.
De dikke(re) takken aan de uiteinden hooguit iets korter, maar besteedt vooral aandacht aan de zijtakken die wat dunner zijn. Snoei deze zijtakken terug tot een centimeter of dertig, wat zorgt voor een open boom waaraan in het voorjaar veel bloesem te zien zal zijn. En veel bloesem betekent veel fruit!
Over het snoeien van een appelboom hebben we een apart stuk geschreven.
Hoogstam fruitbomen, de opbrengst
Je bent er maar druk mee geweest. Die hoogstam fruitboom van je heb je een mooie plek in de zon gegeven. Je hebt hem verwend met extra kalk (indien noodzakelijk), hebt de boom water gegeven op het moment dat dit nodig was en hebt hem twee keer gesnoeid (zomer en winter).
Soms best veel werk, maar jouw hoogstam fruitboom weet deze goede zorgen echt te waarderen. De boom zal je belonen met veel en heerlijk zoet fruit, misschien zelfs wel meer dan je lief is. Kijk er bijvoorbeeld niet van op dat de oogst al snel rond de 100 kilo ligt!
Nadeel van hoogstam fruitbomen is dat het niet makkelijk is om al het fruit te oogsten. Je kunt niet zonder ladder en soms is het echt een uitdaging om bij de hoogste takken te komen. Ga in elk geval geen halsbrekende toeren uithalen en zorg voor een goede ladder waar je echt op vertrouwt.
Fruitplukker / appelplukker met stevige uitschuifbare steel tot 3 meter
De belangrijkste voordelen en kenmerken van hoogstam fruitbomen op een rij
Tot slot van dit artikel zetten we de belangrijkste voordelen en kenmerken van hoogstam fruitbomen nog even overzichtelijk voor je op een rij:
- Zeer fraaie, karakteristieke bomen
- Zeer hoge vruchtopbrengst mogelijk, tot wel meer dan 100 kilo!
- Geliefd bij vogels en insecten
- Biologisch fruit uit eigen tuin
- Groeien in elke grondsoort
Succes met oogsten!
