Je wilt maar wat graag een fruitboom in je tuin. Begrijpelijk, want een fruitboom is echt een meerwaarde voor je tuin. Het zijn bomen die ‘een beetje body’ geven aan je tuin. Daarnaast zijn het ook nog eens hele mooie bomen. Zeker wanneer deze in het voorjaar in bloei staan en de bloesem een aangename geur in je tuin verspreidt.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de smaak van fruit uit eigen tuin. Daar kan toch helemaal niets tegenop? TuinSimpel begrijpt heel goed dat jij ook een fruitboom, of misschien zelfs wel meerdere fruitbomen, in je tuin wilt hebben.
Er zijn een aantal dingen die je moet weten over deze bomen. Fruitbomen worden qua grootte ingedeeld in drie categorieën:
- Hoogstam fruitbomen
- Halfstam fruitbomen
- Laagstam fruitbomen
Om optimaal te genieten van fruitbomen en een zo hoog mogelijke opbrengst ervan te ‘oogsten’, is het belangrijk dat je de boom op de juiste manier verzorgt en onderhoudt. Elders op deze website vind je alle informatie over laagstam fruitbomen. In dit artikel gaan we dieper in op onderhoud en verzorging van halfstam fruitbomen.
Kenmerken halfstam fruitbomen
Het is goed om te weten wat er nu precies verstaan wordt onder halfstam fruitbomen. Want alleen met een goede kennis van zaken kun je de juiste verzorging geven aan bomen, struiken en planten.
De halfstam fruitbomen zitten qua grootte in tussen de laagstam en de hoogstam fruitbomen. Vrijwel elke fruitboom, dus ook de halfstam variant, is geënt. Dit betekent dat er als het ware een takje van een echt fruitras wordt geplant (geënt) op een onderstam. Dit takje groeit vervolgens samen met de stam op en zo ontwikkelen zij zich samen tot één fruitboom.
Bij een halfstam fruitboom is het zo dat de stam ongeveer één meter lang is. De takken beginnen dan ook relatief laag bij de grond. Aan de verdikking op de stam ter hoogte van een meter herken je de plaats waar de takken geënt zijn.
De halfstam fruitbomen worden gemiddeld genomen tussen de drie en vijf meter hoog. Belangrijke factor hierbij zijn onder andere verzorging, onderhoud en plaats van de boom.
Wat is de juiste plaats voor een halfstam fruitboom?
Halfstam fruitbomen zijn dol op het zonnetje. Wanneer je tuin plekken heeft waar veel zon komt, dan heb je direct de juiste plaats gevonden om deze bomen te planten. De zon, met haar licht en warmte, zorgt er namelijk voor dat het fruit aan de bomen zich optimaal kan ontwikkelen.
De zon zorgt niet alleen voor fruit dat er mooi uitziet, maar draagt ook voor een belangrijk deel bij aan de (zoete) smaak van het fruit. Natuurlijk groeien fruitbomen ook op plaatsen waar de zon minder, of zelfs helemaal niet, schijnt. Je hebt het immers qua tuin wat dit betreft niet altijd voor het zeggen. Hou er dan wel rekening mee dat de groei van het fruit wellicht wat trager verloopt en dat de smaak misschien iets minder vol/zoet is.
Een fruitboom in de volle zon geeft zoeter fruit.
Hoe plant je een halfstam fruitboom?
Ga je een halfstam fruitboom kopen, dan is de kans groot dat je deze in een pot meekrijgt. Het zijn immers relatief kleine bomen. Als je het boompje vervolgens zijn definitieve plek gaat geven, vergeet dan niet deze pot te verwijderen. Doe je dit niet, dan kan de boom ‘zijn wortels niet goed kwijt’ en daardoor zal hij minder goed en minder snel wortelen. En daarbij, je wilt toch zeker geen plastic pot in je tuin? Dat is niet meer van deze tijd.
Voor het planten graaf je een gat dat niet al te diep is. Het is niet zo dat de kluit diep onder de grond moet komen. In tegendeel! De bovenkant van de kluit komt op gelijke hoogte met de rest van de grond in je tuin. Om de boom een goede start te geven meng je potgrond met de aarde waarin de boom komt te staan.
Zet de boom in het gat en druk de aarde er omheen goed aan. Geef je halfstam fruitboom direct flink wat water en zorg er ook voor dat hij de eerste dagen na het planten voldoende water krijgt.
Halfstam fruitbomen wortelen niet heel diep in de grond. Het is dan ook verstandig om hier een boompaal bij te zetten die de boom extra ondersteuning geeft. Na ongeveer twee jaar kun je deze boompaal weghalen, omdat de boom dan diep genoeg geworteld is om zelfstandig ‘overeind’ te blijven.
Kies je ervoor om meerdere halfstam fruitbomen in je tuin te zetten? Zorg er dan voor dat de onderlinge afstand minimaal vijf meter bedraagt. Zo kunnen de individuele bomen goed groeien en kun jij er makkelijk bij voor werkzaamheden als snoeien en oogsten.
Groeien halfstam fruitbomen in elke grondsoort?
Halfstam fruitbomen zijn snel tevreden. Geef je ze een mooi plekkie, liefst in de zon zoals je hebt kunnen lezen, dan groeien ze naar hartenlust en een mooie fruitoogst toont hun dankbaarheid. Qua grondsoort stelt een halfstam fruitboom weinig eisen, ze groeien in elke grondsoort.
Maar… uiteraard hebben fruitbomen wel hun voorkeur. Zo zijn ze dol op een beetje kalk en daarmee hebben ze een voorkeur voor kalkrijke grond. Kleigrond is een voorbeeld van grond die rijk is aan kalk. Geen kleigrond in je tuin? Dan kun je natuurlijk gewoon (2x per jaar) extra kalk geven. Dit verdient echt aanbeveling, maar is geen ‘moeten’.
De grondsoort is ook bepalend met betrekking tot het water geven van de bomen. Kleigrond bijvoorbeeld houdt van nature water vast. Dit betekent dat je een halfstam fruitboom die in kleigrond staat, minder snel water hoeft te geven tijdens droge(re) perioden. Staat je fruitboom echter in zandgrond, dan zal je de boom regelmatig water moeten geven, omdat deze grondsoort nu eenmaal nauwelijks water vasthoudt.
Wanneer moet je halfstam fruitbomen snoeien?
Om een goede groei en een mooie vruchtopbrengst te stimuleren is het belangrijk om halfstam fruitbomen op de juiste manier en op de juiste momenten te snoeien. Laten we eerst kijken naar de momenten waarop je deze bomen het beste kunt snoeien.
Er zijn twee momenten waarop je deze boompjes kunt snoeien. Het eerste snoeimoment dient zich aan in de zomer. Om de vruchten optimaal te laten rijpen is het belangrijk dat de boom licht en lucht doorlaat. Dit bereik je door de langere takken kort te knippen of door deze helemaal weg te snoeien.
In de winter snoei je bij voorkeur als het boven nul is. Wanneer je namelijk snoeit, ontstaan er ‘wonden’ aan de takken/boom. Snoei je als het vriest, dan is de boom gevoelig voor vorstschade.
In de winter snoei je met een ander doel dan in de zomer. De winter is de periode bij uitstek om de vorm van de halfstam fruitboom te behouden of om deze opnieuw te bepalen. Dit komt omdat er dan geen bladeren aan de boom zitten en je dus goed kunt kijken hoe alle takken aan de boom zich ontwikkeld hebben in de loop van het jaar.
Snoei de dikkere hoofdtakken aan de uiteinden hooguit iets korter en focus je vooral op de dunnere zijtakken. Door deze laatste terug te snoeien tot zo’n 20 a 30 centimeter zorg je voor een zogenaamde ‘open boom’.
Uiteraard is het altijd belangrijk om kwalitatief goed tuingereedschap te gebruiken. Maar dit geldt zeker voor tuingereedschap als een snoeischaar of boomzaag. Wil je wat dit betreft voor een dubbeltje op de eerste rang zitten, dan gaat dit vrijwel altijd ten koste van de boom. Een botte snoeischaar zorgt namelijk niet voor een ‘mooie wond’, maar voor een rafelige. En hierdoor is de boom gevoelig voor infecties of ziektes.
Over het snoeien van een appelboom hebben we een apart stuk geschreven.
Halfstam fruitbomen, de opbrengst
Het hele jaar heb je goed voor je halfstam fruitbomen gezorgd. Je hebt ze voldoende water gegeven, misschien een beetje extra kalk en dan is het moment eindelijk aangebroken waarop het resultaat van al je inspanningen wordt beloond… de oogst.
Halfstam fruitbomen kunnen een flinke hoeveelheid fruit opleveren, tot wel 50 kilo per boom! Het voordeel van halfstam fruitbomen is dat je meestal voor het oogsten nog wel kunt volstaan met een grote huishoudtrap om bij de hoogst hangende vruchten te komen.
Fruitplukker / appelplukker met stevige uitschuifbare steel tot 3 meter
Je kunt dan maar beter zorgen voor voldoende lege potjes voor het maken van bijvoorbeeld jam. Natuurlijk is het ook erg leuk om familie, vrienden en buren te verrassen met vers fruit uit eigen tuin. Appelbomen, perenbomen, kersenbomen, perzikbomen zijn enkele voorbeelden van fruitbomen die als halfstam boom verkrijgbaar zijn.
De belangrijkste kenmerken en voordelen van halfstam fruitbomen op een rij
Je weet nu heel wat meer over halfstam fruitbomen. Voor jouw gemak hebben we de belangrijkste kenmerken en voordelen van deze bomen nog even overzichtelijk op een rij gezet:
- Erg mooie bomen om te zien
- Vers fruit uit eigen tuin, wat kan daar nu tegenop?
- Door de relatief geringe omvang/hoogte gemakkelijk te verzorgen en onderhouden
- Hoge vruchtopbrengst
- Geschikt voor elke grondsoort
- Trekken vogels en insecten aan, waar de hele tuin van profiteert
Succes met oogsten!
