Je hebt ze vast wel zien staan bij de plaatselijke bouwmarkt of bij het tuincentrum…..fruitboompjes. Met name de appelboompjes kunnen rekenen op een warme belangstelling. Voor een leuk prijsje heb je dan immers een mooi boompje in, of liever gezegd, bij huis en het spreekt natuurlijk altijd wel een beetje tot de verbeelding om appels van jouw eigen boom te plukken en te eten.
Bovendien is een appelboompje ook nog eens een heel leuk cadeau om aan iemand te geven die ‘alles al heeft’. Maar hoe doe je een appelboom snoeien? Voordat je besluit om een fruitboompje te kopen kijk je uiteraard even op het kaartje dat er aan hangt. Daarop lees je wat de beste plaats is om het boompje te planten en lees je dat het boompje in kwestie niet hoger wordt dan drie meter.
De melding op het kaartje dat een appelboompje niet hoger dan drie meter wordt, die moet je wel met een korreltje zout nemen. In de praktijk worden deze boompjes namelijk wel degelijk hoger dan drie meter. Met de juiste verzorging en gunstige weersomstandigheden groeit ‘het kleine appelboompje van de bouwmarkt’ al snel uit tot een boom van formaat. Niet alleen qua hoogte, maar zeker ook qua breedte!
Wil je het allemaal leuk en handelbaar houden, dan zal je de appelboom moeten snoeien. De appelboom snoeien is namelijk de enige manier om de boom in toom te houden. De appelboom snoeien heeft als bijkomend voordeel dat je de boom in een mooie vorm houdt. Bovendien komt het ook de groei van de appels ten goede. Maar een appelboom snoeien, hoe doe je dat eigenlijk? In dit artikel geven we je een aantal praktische tips, waardoor jij lang(er) plezier hebt van jouw appelboom en waardoor je elk jaar weer een goede opbrengst van de boom hebt.
Bloesemhout en waterlot
Voor dat je daadwerkelijk de snoeischaar ter hand neemt is het goed om enige basiskennis te hebben van de appelboom. Ga je de appelboom snoeien zonder deze kennis, dan is de kans groot dat je precies dat gedeelte van de boom snoeit dat verantwoordelijk is voor de groei van de vrucht. Het is dan ook belangrijk om onderscheid te maken tussen zogenaamd bloesemhout en waterlot.
Bloesemhout is te herkennen aan korte takjes met aan de uiteinde bloemknoppen. Naast bloemknoppen maakt de boom ook bladknoppen aan. Het is misschien even lastig om het verschil tussen blad –en bloemknoppen te zien, maar daar is een foefje voor. Bladknoppen liggen als het ware op de takken, terwijl bloemknoppen juist op de tak staan. De eerste knoppen die je in jouw appelboom ziet zijn de bloemknoppen. Bladknoppen worden later (twee weken na de bloemknoppen) aangemaakt. De bloemknoppen weg snoeien is dan ook vragen om een appelboom zonder appels.
Waterlot daarentegen mag wel worden weggesnoeid. Waterlot zijn de takken van de appelboom die verticaal omhoog groeien. Deze takken groeien razendsnel en zijn eenvoudig te herkennen. Waterlot weghalen is een belangrijk onderdeel van het appelboom snoeien. Door deze takken namelijk te verwijderen zorg je ervoor dat er vanaf de top van de boom, ook wel de kroon genoemd, meer licht wordt doorgelaten. Voldoende licht is namelijk een belangrijke factor met betrekking tot de groei en ontwikkeling van de appels.
appelboom in de bloesem
In welk jaargetijde ga je de appelboom snoeien?
Nu je iets meer weet over de anatomie van de appelboom, weliswaar beperkt, is het belangrijk om te weten wanneer je begint met de appelboom snoeien. Veel mensen gaan ervan uit dat het voorjaar de meest geschikte tijd is om dit te doen. Niets is echter minder waar! De boom is dan immers volop bezig met het aanmaken van sappen en bloemknoppen. De boom komt immers, na een periode van stilstand, weer tot leven. Het is juist deze periode van stilstand die ideaal te noemen is om te beginnen met het proces dat appelboom snoeien heet.
Een appelboom verliest eind oktober, begin november zijn blad. Begin december is de boom volledig tot rust gekomen en groeit deze niet langer. Dit heeft alles te maken met de lage temperaturen. De maanden december tot en met eind februari zijn het meest geschikt om de appelboom te snoeien. Je kunt dit dan het beste doen in een periode waarin de temperatuur niet onder de vijf graden komt. Wanneer het kouder is, dan beschadig je de boom meer dan dat je deze goed doet.
De appelboom snoeien doe je bovendien in een periode waarin er geen neerslag valt. Op het moment dat de boom gesnoeid is, is deze kwetsbaar voor ziekten en schimmels. Juist in vochtige periodes gedijen deze schimmels en ziekten goed en grijpen zij hun kans om jouw appelboom te infecteren. De oude, dikke takken kunnen gesnoeid worden. Overigens is het aan te raden om enkele waterlot takken te laten groeien, want er komen in het voorjaar bloemknoppen aan.
Bovenstaande wordt ook wel de wintersnoei genoemd. Naast deze wintersnoei bestaat er ook nog zoiets als zomersnoei. Het kan namelijk zo zijn dat de appelboom veel waterlot heeft aangemaakt. Dit kan ‘boom eigen’ zijn, maar het kan ook te maken hebben met een overenthousiaste wintersnoei. De boom pikt dit als het ware niet en doet extra zijn best om het opgelopen verlies in de wintersnoei te compenseren. De appelboom snoeien in de zomer doe je voornamelijk in de maanden juni tot half juli. Beperk je hierbij zoveel mogelijk tot het verwijderen van de waterlot.
Takken onderaan de stam
Bij veel appelbomen zie je dat er onderaan de stam takken beginnen te groeien. Ga je de appelboom snoeien, dan is het belangrijk om deze takken weg te snoeien. Mocht je in de veronderstelling zijn dat je hierdoor appels misloopt, dan heb je dit mis. Deze takken dragen namelijk (vrijwel) nooit vrucht, maar trekken wel voeding weg van de takken waaraan wel appels komen te groeien.
Een appelboom snoeien doe je uiteindelijk ook voor een mooie en rijke opbrengst. Bovendien wil het oog natuurlijk ook wat en de takken die onder aan de stam groeien maken de boom niet bepaald fraaier qua uiterlijk.
Een appelboom snoeien, welke vorm kies je?
De vorm van een boom bepaald mede hoe fraai deze eruit ziet. Wat appelboom snoeien betreft zijn er eigenlijk twee vormen die worden aangenomen. Dit is vanzelfsprekend een kwestie van smaak, dus volg hierbij gewoon je gevoel.
De twee hoofdvormen die we onderscheiden zijn de bolvorm en de piramidevorm. Een appelboom snoeien wordt eenvoudiger als je een bepaalde vorm hebt gekozen, waarbij je natuurlijk rekening houdt met de hierboven opgedane kennis.
Basishandboek fruitbomen snoeien
Een appelboom snoeien, welk materiaal gebruik je?
Voor tuinieren geldt qua materiaal hetzelfde als voor klussen in en om het huis. Kies alleen voor deugdelijk materiaal! Dit werkt niet alleen veel prettiger voor jezelf, maar is simpelweg ook veel beter voor de bomen, planten en struiken waar je mee te maken hebt. Zeker als het gaat om appelboom snoeien is het belangrijk om te kiezen voor eersteklas tuingereedschap. Hiermee voorkom je namelijk dat je de boom ‘verwondt’ door bijvoorbeeld onbedoeld stukken schors mee te trekken of andere takken te beschadigen.
Snoeischaar:
Natuurlijk kun je geen appelboom snoeien zonder degelijke snoeischaar. Deze heb je in nogal wat verschillende soorten en maten en dit soort scharen is vooral bedoeld voor het weg –of bijknippen van relatief dunne takken en/of loten. Merken als Gardena, WOLF-garten en Black & Decker hebben een reputatie hoog te houden en zijn altijd een goede aankoop te noemen.
Natuurlijk is er enige kracht nodig bij het appelboom snoeien. Door te kiezen voor een kwalitatief goede snoeischaar is de kracht die je op dit tuingereedschap moet uitoefenen beperkt. Dit is een groot voordeel voor mensen die weinig kracht in hun handen/vingers hebben, bijvoorbeeld door een ziekte, aandoening of beperking.
Bosch heeft zelfs een elektrische snoeischaar ontwikkeld, waarmee een appelboom snoeien helemaal kinderspel wordt. Deze elektrische snoeischaar werkt op een (oplaadbare) accu met een lange werkduur en schakelt automatisch uit als de schaar overbelast wordt.
Verschillende soorten snoeischaren
We onderscheiden twee verschillende soorten snoeischaren. Het ene model wordt de ‘aambeeld snoeischaar’ genoemd en de ander staat te boek als ‘bypass snoeischaar’. De aambeeld snoeischaar wordt voornamelijk gebruikt voor het snoeien/doorknippen van dikke takken. Natuurlijk kom je deze takken tegen bij het appelboom snoeien en daarmee is dit absoluut een handige en praktische tool te noemen. Bij dit type snoeischaar is het aan te raden om regelmatig te checken of het mes nog scherp is. Het mes landt namelijk elke keer op het dikke ‘andere’ gedeelte van de snoeischaar, na door de tak heen geduwd te zijn. De meskant van deze schaar heeft dan ook relatief veel te lijden.
De bypass snoeischaar wordt eveneens veel gebruikt voor het appelboom snoeien. Een appelboom snoeien vereist immers ook de nodige precisie en daar zijn deze snoeischaren uitermate geschikt voor. Bypass snoeischaren zijn de bekendste en de meest gebruikte snoeischaren. Het is de klassieke schaar met twee langs elkaar heen snijdende bladen. Ze zijn licht van gewicht en maken een ‘cleane’ snede in de tak. Hierdoor wordt de kans op ziekte of infectie van de appelboom sterk gereduceerd.
Wil je een appelboom snoeien op de juiste wijze, dan heb je eigenlijk beide type snoeischaren nodig. Wanneer je hier inderdaad voor kiest, dan raden we je aan een holster te gebruiken waarin je de schaar of scharen op kunt bergen tijdens het appelboom snoeien. Dit is vele malen veiliger dan een snoeischaar opbergen in je broekzak.
Ons advies voor een snoeischaar:
GARDENA Classic B/S-M Bypass Snoeischaar - Ø 22mm - 25 Jaar Garantie
Takkenschaar:
Een snoeischaar biedt niet voor het snoeien van alle takken van een appelboom uitkomst. Sommige takken zijn simpelweg te dik voor dit tuingereedschap. Bovendien kan het zo zijn dat je tijdens het appelboom snoeien erachter komt dat sommige takken die je wil snoeien wel erg hoog hangen. Kortom, je komt er niet bij. Een ladder of huishoudtrap gebruiken lijkt voor de hand te liggen, maar in veel gevallen kun je deze helemaal niet kwijt door bijvoorbeeld de ondergrond.
Geen nood, want speciaal voor dit soort gevallen is er de takken schaar. Een takkenschaar is eigenlijk niets anders dan een telescopische snoeischaar. Ze zijn er in de vorm van een snoeischaar waarbij je beide handvaten langer kunt maken (uitdraaien). Hierdoor bewerkstellig je een hefboomeffect, waardoor je weinig kracht nodig hebt om de klus te klaren. Maar ook zijn ze er op een (telescopische) steel, waarbij je snoeit door middel van een trekkoord of door het handvat in de steel te gebruiken.
Ook de takkenschaar is er in de variant van een aambeeld schaar en een bypass takkenschaar. Wanneer we kijken naar de lengte, dan lijken de mogelijkheden eindeloos. Zo heeft Gardena bijvoorbeeld een takkenschaar met een reikwijdte van maar liefst 6,5 meter! Ook de takkenschaar is in elektronische versie verkrijgbaar, maar als je deze wil gebruiken voor takken waar je niet bij kunt, dan zal je toch echt de ladder op moeten.
Ons advies voor een takkenschaar:
Gardena EasyCut 680 B Takkenschaar - 42mm
De takkenzaag:
Een appelboom snoeien met een zaag klinkt niet heel boomvriendelijk. En dit klopt tot op zekere hoogte ook wel. Een takkenzaag maakt immers minder mooie sneden dan een takken –of snoeischaar. Toch kan een takkenzaag wel degelijk praktisch zijn bij het appelboom snoeien, omdat deze namelijk wel in elektrische variant verkrijgbaar is en te gebruiken is voor takken waar je zonder ladder niet bij kunt.
Een elektrische takkenzaag is een uitkomst voor mensen die niet graag op een ladder staan en/of beperkt zijn in hun fysieke mogelijkheden en daardoor geen takkenschaar of snoeischaar kunnen gebruiken.
Ons advies voor een takkenzaag:
GARDENA Combi System Snoeizaag 300 PP Takkenzaag - Meslengte 325 mm 25 jaar garantie
En nu aan de slag!
Een appelboom snoeien is voor jou nu kinderspel. Hoogste tijd dus om aan de slag te gaan en dat fruitboompje te kopen wat je eigenlijk al zo lang wilt hebben. Met een beetje zorg en aandacht oogst ook jij al snel appels van eigen boom. Je zal nog staan te kijken wat één enkele appelboom opbrengt. Maar dit natuurlijk alleen als je het appelboom snoeien helemaal onder de knie hebt, want een appelboom op de juiste manier snoeien betekent… appels plukken!
Hoe plant je een appelboom
in de grond